ALGEMENE BESCHOUWINGEN BEGROTING 2018

Onlangs is de begroting 2018 in de gemeenteraad behandeld. Lees hier de algemene beschouwingen van de PvdA-fractie.

Beste collega-raadsleden, college, beste inwoners van de gemeente Voerendaal,

Voor ons ligt de begroting 2018-2021. Een begroting die op inhoud uitstraalt dat het goed toeven is in Voerendaal. En daar is de PvdA Voerendaal het hartgrondig mee eens.  Er  zijn dan ook een aantal zaken die de PvdA Voerendaal bespreekbaar wil maken. De belangrijkste daarvan zijn de financiën. Als deze begroting een motto zou mee moeten krijgen zou dat volgens de PvdA de volgende moeten zijn: “het geld is op, volgende coalitie bedankt dat jullie het durven 0ver te nemen en succes ermee”.

Financiën

De begroting schetst een positief beeld over de financiële situatie van de gemeente Voerendaal. Echter deze begroting laat ook de kentering zien die al jaren is voorspeld. Het lijkt erop dat we nog steeds in de slappe was zitten maar de voorspelde kentering is in 2020 een feit. Er kan dan niet meer geïnvesteerd worden met de inzet van eigen vermogen. Met ingang van 2020 is de inzet van een stevige OZB-verhoging dan ook dringend noodzakelijk. 11% aan belastindruk erbij in 2021. En dan te weten dat we al een keertje het 100-tje van Leunissen hebben gehad (begroting 2015). In 7 jaar tijd (2014-2020) wordt onder aanvoering van wethouder Leunissen door dit college en de vorige twee colleges de Ozb ruim 50% (54%) verhoogd van 271 euro naar 418 euro gemiddeld per huishouden. Mag de volgende coalitie dit oplossen?

De nut en noodzaakdiscussie

De nut en noodzaakdiscussie die de PvdA Voerendaal afgelopen jaren zo graag had willen voeren en die ons inziens te weinig is gevoerd. Toegegeven, ook de coalitie wordt hier steeds bevattelijker voor nu ook bij hen dit besef langzaamaan ontstaat. Zie de discussie over de kerk van Kunrade en het onzalig idee deze te kopen voor een doel dat niet onderbouwd was. Maar ook het bruggetje van kasteel Haeren, de aankoop van speeltoestellen voor ouderen in het park en het plein in Ubachsberg zijn hiervan voorbeelden.  De nut en noodzaakdiscussie had eerder gekund maar zal in de toekomst onontkoombaar zijn.

Het weerstandsvermogen

Als naar de paragraaf weerstandsvermogen wordt gekeken dan wordt dit zwaar negatieve beeld verder bewaarheid: de structurele weerstandscapaciteit is verdampt tot nog maar  slechts 83 duizend euro! Met daarnaast nog ca 4 miljoen in de pot, die voor eenmalige problemen en uitgaven kan worden aangewend. En gezien de ervaringen van afgelopen jaren op het gebied van investeringen in met name wegen maar ook bv de stevige tegenvallers bij de Auw Sjoeël in Ubachsberg, is zo een buffer meer dan noodzakelijk.

Kortom de volgende coalitie zal nog nauwelijks iets te besteden hebben en zal, ook omdat de  zogenaamde “Onbenutte belastingcapaciteit” zeg maar de redelijkheid voor de gemeente om meer belasting te heffen met ingang van 2020 0 is, bij nieuwe uitdagingen niet ontkomen aan het uitgangspunt van nieuw beleid voor oud beleid. Als er iets nieuws moet komen dan moet er iets anders geschrapt worden. Daarmee blijft het gevoel over de coalities van de afgelopen 8 jaar er toch een van mooie dingen maken, regelmatig zonder de nut en noodzaak discussie te willen voeren omdat op dingen die van onderop komen je geen nee kunt zeggen, maar ook leven tot de pot leeg is, doorrijden met 120 km/uur tot de muur daar is. Kortom stenen stapelen of leggen die uiteindelijk als een loden last op de gemeenschap zullen drukken. Tenzij dit college natuurlijk van de cynische gedachte uitgaat dat deze gemeente geen lang zelfstandig leven meer is beschoren en dat we daarom maar beter alles kunnen opsouperen.

De PvdA Voerendaal wil hier in deze raadsperiode geen energie meer in steken maar zal de begroting gewoon afkeuren met de hoop en het vertrouwen dat de volgende raadsperiode er direct gestart wordt met een verstandige beleidsopzet. Want beleid was bij deze coalitie ver te zoeken.

Voor een aantal inhoudelijke onderwerpen vraagt de PvdA Voerendaal expliciet aandacht.

Programma 3 Verkeer en vervoer

Om goed te kunnen leven, wonen, werken en te recreëren zijn goede verbindingen, bereikbaarheid en parkeerruimte van groot belang. Dit bezit Voerendaal in voldoende mate. Toch knelt het regelmatig. Voerendaal kent maar een klein aantal wegen waar 50-70-80 km gereden mag worden. Het grootste deel is 30km/zone. Het verschil is dat alleen de bovenste interne verbindingswegen zijn. De rest zijn erftoegangswegen: zeg maar wegen die je nodig hebt om bij je huis te komen. Daar hoort geen doorgaand verkeer op. En dat is wat regelmatig knelt. Er wordt overlast ervaren van doorgaand verkeer via deze woonstraten, prominent bv op de Kerkstraat in Ubachsberg waar regelmatig vrachtwagens gesignaleerd worden die van de Beitel op de tomtom door Ubachsberg rijden. Daar bovenop komt nog het steeds groter wordende agrarische verkeer. Iets wat in onze plattelandsgemeenten thuishoort maar dat er voor zorgt dat er spiegels worden afgereden waardoor bewoners hun auto niet meer in hun woonstraat durven te parkeren. De PvdA vraagt hier het college actie op te ondernemen. Oplossingen kunnen zijn om bv doorgaand vrachtverkeer te verbieden, meer te controleren op snelheid, maar goede afspraken tussen de agrarische sector en bewoners van deze woonstraten over wat wel en niet kan zijn wellicht ook een goede oplossing. Per slot van rekening wonen er in Voerendaal verstandige mensen die er ook samen uit willen komen. De PvdA Voerendaal zal hiertoe een motie indienen.

Programma 5 Onderwijs

Lees ik het goed of niet, dat was wat bij ons opplopte toen we deze paragraaf lazen. Namelijk geen woord over de school in Ransdaal, terwijl dit toch een stevige discussie was de afgelopen periode. Afgelopen maanden kregen wij als PvdA Voerendaal, het gevoel dat daar nu eindelijk aandacht voor was. Is dat nu nog steeds zo, of was het allemaal maar schijn, die mooie woorden van de wethouder? Vandaar dat wij een amendement in zullen dienen om het behoud van deze school in de begroting een volwaardige plek te geven.

Programma 6 Sport, cultuur en recreatie

Ons buitengebied

Uit de tekst van vorig jaar: Met plezier heeft de PvdA Voerendaal onder de kop Openbaar Groen de volgende tekst gelezen: “Het landschap vormt samen met waardevolle natuurgebieden en groene longen in de kernen een belangrijke drager van de identiteit van Voerendaal. En daarmee is het van grote betekenis voor het plezierig wonen en ontspannen voor onze inwoners. Daarnaast heeft het een economische betekenis voor de agrarische ondernemer en toerisme.” Een tekst waar de PvdA het hartsgrondig mee eens is, wij zijn bevoorrecht om in zo’n mooie omgeving te wonen en te leven. Er liggen echter ook gevaren op de loer. Bloemrijke bermen verdwijnen, graften worden verwijderd. En wat doet de gemeente: NIETS. Het wekt dan ok onze verbazing dat we wel in een mooi landschap willen wonen en leven, nog sterker dat we die ten gelden willen maken door middel van toerisme en recreatie maar dat de gemeente geen extra inspanning hiervoor wil verrichten. De aftakeling van ons landschap gaat gewoon stug door. Het beeld dat de gemeente Voerendaal daarmee veel reclame probeert te maken met een winkel die steeds kaler en leger wordt (steeds minder producten te verkopen heeft) als ware het een oostblok winkel doemt daarmee wel op.

Het wrange is dat dit met de tweede plek in de lijst met het groenste dorp van Nederland wordt bevestigd. Kort gezegd was het oordeel van de jury: jullie hebben een prachtige gemeente, heerlijk om in te wonen, te werken, te vertoeven, maar dat is maar toeval want de gemeente doet er structureel nauwelijks iets aan.

Wat is er dan gebeurd afgelopen jaar: niets is het antwoord. Nauwelijks tot geen handhaving op het verdwijnen van graften etc in het landschap, geen handhaving van gemeentelijke grond tbv bloemrijke bermen. Nog sterker, als je de geruchten mag geloven neemt het risico op het verkwanselen van de Vrakkelberg weer toe. En ten aanzien van de financiën, voor natuur en landschap hebben we een klein budget maar in de plaats dat bv aan het IKL te besteden of handhaving op te krikken wordt dit uitgegeven aan van alles behalve natuur en landschap: bv dit jaar voor  het maken van het hekwerk rond een buffer. De PvdA Voerendaal zal een motie indien om tot een aanpak te komen voor het behoud en ontwikkeling van ons fraaie landschap waarin ook is opgenomen dat boekingen op het potje natuur en landschap ook moeten gaan over natuur en landschap.

Onze verengingen

De gemeente Voerendaal kent veel bloeiende verenigingen. De gemeente steunt deze dan ook ruimhartig met een behoorlijk subsidiebeleid. Wat echter opvalt onder het kopje “Toekomstbestendig verenigingsleven” is dat de tekst die daar onder staat niet gaat over dit toekomstbestendige verenigingsleven. Er staat namelijk niets over in over waar verenigingen in zijn  algemeenheid het meest behoefte aan hebben: voor verenigingen met jongeren is waarschijnlijk de grootste uitdaging het oplossen van het tekort aan vrijwilligers, terwijl bij verenigingen met veel ouderen het waarschijnlijk vooral zal gaan over ledenaanwas. De PvdA zal daarom ook een motie indienen waarin de vereningingsondersteuner wordt gevraagd om na te gaan bij verenigingen of dit daadwerkelijk het geval is en als dit zo is de verenigingen te ondersteunen in het oplossen van deze problemen.

Programma 7 sociaal domein

De gemeente Voerendaal doet het goed in dit programma. Uit onderzoek blijkt dat we een ruime voldoende krijgen in dit domein. Maar krijgen we die nog steeds als blijkt dat we geld over houden op dit programma en dit overschot vervolgens elders besteden? De PvdA Voerendaal heeft moeite met het boven tafel krijgen van het echte volledige beeld op dit programma. We willen het college dan ook nogmaals vragen een gedetailleerd overzicht te maken van ontvangsten en uitgaven op het gedecentraliseerde budget. Met een duidelijk beeld van wat voor de drie decentralisatieslagen reeds in de gemeentelijke begroting zat. Kan de wethouder ons dit leveren? De vraag is in de commissievergadering niet goed overgekomen want toen antwoorde de wethouder dat deze vraag reeds beantwoord was in de raadsconferentie. Een antwoord dat niet klopt met de feitelijkheid. Vandaar nu nogmaals deze vraag. Of is er wat te verbergen?

Tot slot weer ons pleidooi voor kleinschalige initiatieven. Wanneer komt dit nu eindelijk eens voor elkaar? Een motie de afgelopen jaren is ruim gesteund maar we hebben alleen gezien dat alle inspanningen worden gecentraliseerd in de Wijkservicepunten, zonder enig merkbaar resultaat voor kleinschalige initiatieven. Wanneer gaat het college van de aangenomen motie van vorig jaar nu eens eindelijk werk maken. Of houdt dit college alleen van grote bedrijven? Staan die dan dichter bij de burger? Als je wil dat je licht dementerende ouders in de buurt blijven wonen zal er toch echt wat op het door ons voorgestelde niveau moeten gebeuren.

Ouderdomsziekten zullen vaker voorkomen. De prognose voor Voerendaal is dat het aantal dementerenden voor 2040 zal verdubbelen. Omdat wij als gemeenschap de verantwoordelijkheid dragen ook voor onze dementerende ouderen te zorgen zullen wij samen met het AGB een motie indienen om te anticiperen in het dementienetwerk.

Tot slot

De PvdA zal deze begroting niet steunen. Denkt de huidige coalitie dat Voerendaal af is en de volgende generaties niets meer te wensen hebben? Voor de PvdA Voerendaal is dat niet alleen een blijk van arrogantie, maar ook een misleiding van de burger. Er dient naar de mening van de PvdA  ook voor toekomstige generaties voldoende financiële ruimte te zijn zodat ook zij de mogelijkheid hebben om Voerendaal aan te passen aan de noodzaak die er dan is.